Act 7 | WUV | STEP | Si'ei, mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na i'iginia, “Fa'ua, e'ei warea e'ei?”

Acts 7

Fei Wareaa Stephen a'a ei Sanhedrin

1 Si'ei, mei pa'aa bauaniaa humuu mei Haidaa na i'iginia, “Fa'ua, e'ei warea e'ei?”

2 A'a fei ina ware, “Ena lofu ma ena ama, guainau! Mei Haidaniaa fei hawera na fa'arewa a'a mei amaa o'ou Abraham ei hia yei Mesopotamia ma atawe guta Haran. 3 Mei Haidaa na ware, ‘Di'ininaa gufumu ma ei rama'aa gufumu ma dinaa a'a fei gufu yau a fama'aio.’

4 “Si'ei, ina di'ininaa fei gufuu ei Chaldea ma naree guta i Haran. I ma'edii amana, mei Haidaa na alonaa hia a'a feni gufu hamo'ei guta wagina. 5 Lomi na fania hepalo manumanu yei ana pa'aa lomi ma'ida malagufu. Ma'uaa, mei Haidaa na fa'unai ba hia mawe ei paina nefarani, ropowe tonaa fei malagufu, ma'uaa, a'a fei au fa'unaia atawe pa'i na'una Abraham. 6 Mei Haidaa na warenaa a'ana ale'ei: ‘Ena paimu, ro'aa ale'ei rama'a rauaa laloo hefaa gufu abaa gufuu ro'ou ma oa ale'ei humuwa ma tonaa haperaraiaa ro'ou laloo gunaroa pu'u igisimasi. 7 Ma'uaa, a fanima'aiaa fena baua gufu, fena ro'aa humuwai wagina. Ma hinene, ro'aa wala'amai wagina ma losuinau faweleni.’ 8 Ma ina fanaa Abraham fei fi'ugaiaa fei moro'aa hudii wawanei. Ma Abraham nawe oanaa amaa Isaac ma moro'aa hudii wawaneina laloo fei fafainaroaa arewaa nenee fei waniniana. Hinene, Isaac nawe oanaa amaa Jacob ma Jacob na oanaa amaa ei hefua ma helagui ama mina.

9 “Si'ei ba ei ama mina, rona punepune a'a Joseph, rona alonaa hia Egypt ale'ei humuwa. Ma'uaa, mei Haidaa na oafipui a'ana 10 ma hadumia a'a minaa ei hafelo'ana. Ina fani apa'aa Joseph ma farawaninia i pudaa Pharaoh, mei haparaa Egypt; si'ei, ina fagutania ba hia haparaa Egypt ma fei humuna, humuu hapara.

11 “I dii, na nomai fei au mouabiabia wagii minaa ei gufu laloo Egypt ma Canaan, nofininamii baua fi'ia ma ei amaa o'ou, lomi rona pa'i du'ua. 12 I guainia Jacob ba na pa'i lau guana i Egypt, na aloaa ei amaa o'ou a'a fei rawarawa aunuaa ro'ou. 13 A'a fei faguapoaa aunuaa ro'ou, Joseph na warefanaa ei lofuna ba hia hini ma Pharaoh nawe apa'aa ei maroaa Joseph. 14 Nenee fei, Joseph na apainamii amana Jacob mawe minaa ei maroana; puduu ro'ou, oloromfua ma haipani. 15 Si'ei, Jacob na dinaa Egypt ma hia mawe ei amaa o'ou, rona ma'e yei. 16 Ei hudi unuu ro'ou, rona porohadiwe'idinaa Shechem ma na fahainopaa ro'ou laloo fei huapu na'ana'a, fei i pononaa hefi'a mugoo po'ii Abraham a'a ei na'uu Hamor yei Shechem.

17 “I nofarafi'imai fei au mei Haidaa ba i bigi'aa fei fa'unaiana a'a Abraham, fei puduu ei gufuu o'ou yei Egypt nawemina rata. 18 Ma hemeadiai na tonaa fei hapara yei Egypt, hemea lomi na apa'aa Joseph. 19 Ina haperararaiaa ei maroaa o'ou ma humuwainaa ei upuu o'ou ba ronei siminaa ei baduu we wanini'uaa ba ronei ma'e.

20 “Ma fei au fei, na wanini Moses ma abaa hia baduu ua. ^{▼▼7:20O,Moses ma hia maurawani pudaa mei Haidaa.} Laloo oduai puda rona oma'aia yei humuu mei amana. 21 Ei ropowe poro'aunaa hia ano ma di'ininia, mei pifine, na'uu Pharaoh, na poro'ia ma oma'aia ba hia pa'aa na'una. 22 Rona feroinaa Moses a'a minaa ei apa'aa Egypt. Ei wareana ma bigi'ana namina honua.

23 “Moses na pa'i gunaroa pa'ania igisimasina ei i nara ba ido'o ma'a ei gufuna Israel. 24 Ina fanunupa'aa hemea Egypt na fafeloaa hemea gufuna. Si'ei, na nolao ba i hadumia ma fo'afama'eaa mei Egypt. 25 Naranaraa Moses ba ei gufuna, ro'aa fanunu'apa'ia ba mei Haidaa na rafeinia ba hia i alaraa ro'ou, ma'uaa, lomi rona fanunu'apa'ia. 26 Ma iree arewadiai, Moses na nobapa'amii helagui Israel, lagu'ei fifo'ai. Ba i fawanewaneaa lagua ina ware ale'ei, ‘Megu, hamugua filofui. Tani hamu'aa itainaa raraa unuu hamugua?’

27 “Ma'uaa, mei i fo'a, na susuninaa Moses ma ware ba, ‘Hini na augio ba bauana ma fawanewaneaa haigua? 28 Haa, ana ba o fo'afama'eau ale'ei o fo'afama'eaa mei Egypt minoa?’ 29 I guainaa fei Moses, na ma'au ponipa'ainaa Midian ma naree guta yei ale'ei rama'aa gufu raua ma na pa'i helagui na'una, baduu wawane.

30 “I nodigilao gunaroa pa'ania igisimasi, hemea alo'alo na fa'arewa a'a Moses laloo fei haihai na gu'a fawelei lomi guana o hepalodiai manumanu papaa Maugeni Sinai. 31 I fanunupa'aa fei, na maduofo wagina. I nolao ba i fanunu, na guainaa fei lao mei Fasu: 32 ‘Yau mei Haidaniaa ena amamu. Mei Haidaniaa Abraham, Isaac ma Jacob.’ Namina ma'aufunurere Moses ma ba lomi ipo'o fanunu.

33 “Ma mei Fasu na warenaa a'ana, ‘Dudumaa ei hafenaa pinemu, uaa fawelena o u wagina na apunai. 34 Unapa'aa fanunupa'aa fei gutafafeloaa ei rama'aa gufuu yei Egypt. Na guaidigaa ei ai'aigaa ro'ou ma na nogio ba a alaraa ro'ou. Nadii, nomai. Yau a alohadiwe'inio Egypt.’

35 “Ana mei Moses mei, mei lagu'aa fadugeia ma ware ba, ‘Hini na augio bauana ma fawanewaneaa haigua?’ Ana simei na fa'arewa a'ana mei Haidaa wagii fei haihai ale'ei alo'alo ma na aloia ba hia bauaniaa ro'ou ma alaraa ro'ou. 36 Na dugamii ro'ou yei Egypt ma bigi'aa manumanuu fananawalaa puda ma ei hilalaa foigia yei Egypt a'a fei Roa Agi ^{▼▼7:36O,a'a fei Agii ei Sipawa} ma ana laloo gunaroa pa'ania igisimasi yei lomi guana ma haihai.

37 “Ana mei Moses, mei i ware a'a ei Israel ba, ‘Mei Haidaa, iwe aloaa hemea mamama'a ale'ena yau i tapuu ena rama'aa gufuu hamu'ou.’ 38 Hia hemea dupuaa fei gupuu ei rama'a fawelei lomi haihai ma guana a'a mei alo'alo, mei i wareware a'ana pafoo Maugeni Sinai ma a'a ei amaa o'ou. Ma na tonaa ei warea na udelao ba i fifaninamai a'a o'ou.

39 “Ma'uaa, ei amaa o'ou, rona barafeia. Rona ofadugia ma ei naranaraa ro'ou na hadiwe'idinaa Egypt. 40 Rona ware a'a Aaron, ‘Bigifani haidaniaa hai'ou ba nei famamoaa hai'ou. Uaa, meni Moses, meni i dugifalele'anaa hai'ou yei Egypt, lomi hai'ouna aida ba hia batanai!’ 41 Ana fei au fei, rona bigi'aa fei haidaniaa ro'ou, maumauna ale'ei na'uu buduma'ao. Rona fani fanaa ro'ou a'ana ma hamamani ma bigi baua du'ua hamatee ba ro teninaa fei bigi'aa panii ro'ou. 42 Ma'uaa, mei Haidaa na ofadugaa ro'ou ma rawaiaa panina a'a ro'ou ba ro'aa losuinaa ei manumanu haroo pumanugawe. Hefeni ana ale'ei fei ne'ia laloo fei bu'uu ei mamama'a:

“‘Haa, hamona fani fanaa hamu'ou a'au ma mi au manumanu a'au
i a'a fei talaiaa hamu'ou laloo gunaroa pa'ania igisimasi yei lomi haihai o guana, hamu'ou ena Israel?
43 Hamona poro'aa fei palee Molech
ma fei pi'uu mei haidaniaa hamu'ou, Rephan,
ma ei bigi'aa hamu'ou ba hamo'aa losuinia.
Si'ei, a alonaa hamu'ou suwidenaa Babylon ale'ena rama'a, lomi gufuu ro'ou.’
44 “Yei lomi haihai o guana, ei amaa o'ou mina, rona pa'i fei humuu mei Haidaa poroporo, fei na pa'i bao fei law lalona. Rona bigi'ia ale'ei tamanu inado'o fanunuia Moses ei i warefania mei Haidaa. 45 Ro'aa todigaa fei humuu mei Haidaa poroporo ei amaa o'ou a'a fei famamoaa Joshua, rona notofininia a'a ro'ou ei ro'aa tonaa fei malalagufu a'a ei rama'aa fei baua gufu, ei na teteaa ro'ou mei Haidaa. Fei humu fei, na oa a'a ro'ou nopa'aloo fei au David, 46 mei na ni'eni'e a'ana mei Haidaa, mei i i'igai ba i bigifani humuu mei Haidaniaa Jacob. ^{▼▼7:46 Hefi'a ne'ia minabigifani humuu Jacob} 47 Ma'uaa, Solomon, hia mei i fadufani humuna.

48 “Ma'uaa, mei na Pa'aa Pafeai, lomi i guta laloo ei humu faduaa rama'a. Ale'ei i wareia mei mamama'a:

49 “‘Na ware mei Fasu, fei gufu pafea, gutanau
ma feni malagufu, lalabenii pineu.
Humu bata fei ba o'aa bigifanau?
O i fawelei hitani ba a gutafawenai?
50 Haa, a'a ba eni manumanu eni, bigi'aa paniu?’
51 “Na pa'aa waiwai tabaa hamu'ou. Ei naranara ma adiaa hamu'ou, tawi'ana ale'ei ei lomi na moro hudii wawanei! Hamu'ou pa'aa ale'ena ena amaa hamu'ou: Ranimai hamona'aida fadugeaa fei Spiriti Apuna! 52 Ina pa'i hemea mamama'a mina ba lomi rona haperararaia ei amaa hamu'ou? Ana ronamina fo'afama'eaa ei ronadii wareaa fei noramiaa mei Wanewanea. Ma eni, hamona aloia ma fo'afama'eia— 53 hamu'ou ena na todigaa fei law, fei rona wareia ei alo'alo, ma'uaa, lomi hamona nenegia.”

Rona Nafa'aa Stephen

54 Ro'aa guainaa fei, rona sibafafelo ma fi'u'uinaa difoo ro'ou a'ana. 55 Ma'uaa fei Spiriti Apuna na didifaa Stephen ma ina aranaa gufu pafea, fanunupa'aa fei haweraa mei Haidaa ma Jesus na ufalarai i pepei ma'au mei Haidaa. 56 Ina ware, “Fanunu. Una fanunupa'aa fei gufu pafea na ba'agigi ma mei Na'uu Rama'a fi ufalarai i pepei ma'au mei Haidaa.”

57 A'a fei, rona lotomaa adiaa ro'ou ma tomewai ma minaa ro'ou na ponifafifi'inaa a'ana, 58 foraneneneinia, notonaa hia auguu fei gufu ma nafanaa hia mugoo. Ma ei rama'a, ei ro'aa haperararaia, rona augaa ei susuu ro'ou pinee hemea wawane harana Saul.

59 Ei roi nafa'ia, Stephen na lafulafu, “Mena Fasu Jesus, tonaa fei spiritiu.” 60 Ma na pasi unaa du'una ma haroharo, “Mena Fasu, futoaa eni hafelo'aa ro'ou.” I'a wareia fei, nawe ma'igu.